Çumra ilçe merkezi olarak, yakın bir geçmişe sahip olduğu için tarihi eser yoktur. Ancak bulunduğu yer itibari ile çok eskiden yerleşime uğramış bir çevredir.Çumra havalisinin kuruluşunun M.Ö. 7000 yıllarına kadar uzandığı üzerinde bulunan tarihi eserlerden anlaşılmaktadır.
Çumra nın tarih öncesini anlatan en önemli merkezi, Çumra nın 12 km. kuzeyinde bulunan "Çatalhöyük"tür. Çatalhöyük ve çevresinde yaşayan toplumların M.Ö. 7000 yıllan öncesi neolitik devre ait medeniyetin buradan başlayıp, dünyaya yayıldığı anlaşılmıştır.
Çatalhöyük ve civarında yaşayan toplumların yeryüzünün en eski kavmi olduğu kazıda çıkarılan eserlerde görülmektedir. Çatalhöyük ün özelliği
insanların kurdukları ilk şehir olmasıdır. Neolitik devirden kalma Çumra ve çevresinde birçok hüyük mevcuttur. Sırçalı hüyük, Seyithan hüyüğü, Karahüyük Karkın hüyüğü, Dedemoğlu hüyüğü, İçeriçumra hüyüğü, Alibeyhüyüğü, Çatalhüyük, Küçükköy hüyüğü, Abditolu hüyüğü, Üçhüyükler köyünde bulunan 3 adet hüyük.
Tarih çağlarında bulunduğu yer hakkında en eski yazılı kaynağa ise eski Hitit krallığı zamanından kalan Telepinuş fermanında rastlanz. Bufermanda Hattuşilin Hupişna (Ereğli) Lunda (Karaman memleketlerinde oğullarından her birini atadığı ve onların da bu memleketleri yönettikleri görülür.
Çumra nın Kuzey kısmında bulunan Üçhüyük ve Türkmen Karahüyük köyleri Alibeyhüyüğü kasabası civarında Hititlerin yaşadığı buralarda yapılan
kazılarda çıkarılan tarihi eserlerden anlaşılmaktadır. Çumra ve çevresinde Frikyahlann ve hatta kısa süre ile Lidyahlann hakimiyet kurdukları anlaşılmaktadır. Pers kralı Ahamanis Çumra ve çevresini Perslere bağlamış, fakat onların da hükümranlığı fazla sürmemiş. Çumra veçevresi Neolitik devrin Etilerin (Hitit), Persler, Frikyahlann idarelerinde kalmıştır.
Yörede Selçuklu hakimiyeti bilinmesine rağmen herhangi bir tarihi esere rastlanılmamaktadır. Ancak Karaman oğullarından kalma halen mevcut
Çarşamba çayı üzerinde Dineksaray, Balçıkhisar, Tavşanköprü, Karaman, Seyithan ve Karkın köprüleri bulunmaktadır. Anadolu yu fethederek
anadolu Selçuklu Devleti ni kuran Süleyman Şah ın 1075 yılında Konya yı alarak başkent yapması yörenin Türk egemenliğine geçtiği dönemdir.
Anadolu Selçuklu Devleti nin yıkılmasında sonra kurulan Türkbeylüderi A-nadolu Türk birliğini kurma mücadelelerinde Çumra dan geçen Çarşamba
çayı sınır olarak kabul edilmiştir. Anadolu Selçuklu devletinin yıkılmasından sonra yörede Karamanoğlu beyliği kurulmuş ve bir süre hüküm sürmüştür. İlçenin şimdiki sakinlerinin birçoğu Selçuklularla gelen Türk boylarından olduğu, yerleştikleri köylere verdikleri isimlerden anlaşılmaktadır (Karkın, Afşar, vb.).
Osmanlılar döneminde Yavuz Sultan Selim in I. Beyazıt ın, 1. ve 2. Murad ın Karamanoğullan dolayısıyla yöre üzerine seferleri görülür. Fatih Sultan Mehmet tarafından Karamanoğlu beyliğinin ortadan kaldırılması ile Osmanlı yönetimine giren yöremiz, o dönemler şu anda ilçe olan Çumra mın bulunduğu yer bataklıklarla kaplıdır.
1926 yılında Çumra nın kurulmasında iki olay çok büyük rol oynamıştır.
Birincisi: Çarşamba Kanalı mn açılması, bataklıkların kurutularak ıslah edilmesi için Konya ovasının sulanması maksadıyla 1911 yılında yapılan
sulama tesisleridir. İkincisi: 1894 yılında Haydarpaşa-Bağdat demiryolunun yapımına başlanıp, 1913 yılında bitirilmesidir. 1913 yılında buradan ilk tren
geçmiştir. Dolayısıyla Çumra daki ilk bina istasyon olmuştur. Osmanlı zamanında ilk tapu ve kadastro işlemleri de Çumra da başlatılmıştır.
Cumhuriyet döneminde Çumra ise, 1926 yılına gelinceye kadar Çumra deyince bugünkü İçeriÇumra kasabamız akla gelmekte idi.
M. Kemal Atatürk trenle Adana ya giderken Çumra da verdiği mola esnasında Çumra istasyonundan etrafı seyredip sulama tesis ve lojmanlarını gördükten sonra; "Bu şirin beldeyi geliştirmek, buraya önem vermek lazımdır. Çumra ilçe olmaya layıktır" demiştir.
Atatürk ün emri üe 26 Haziran 1926 yılında 30.05.1926 tarihli 404 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan, 877 sayılı kanunla Çumra ilçe merkezi haline getirilmiştir.
Çumra nın ilçe olmasında emeği geçen o dönemin Konya Valisi İzzet Bey in adı ilk kurulan mahalleye verilmiştir. (İzzetbey Mahallesi) 1936
yılında zamanın Konya valisi Cemal Bardakçı zamanında Balkanlardan Anadolu ya gelen 300 göçmen ailesi Çumra ya yerleşmiştir. 1936 ve 1950
yıllarında gelen soydaşlarımızın yerleştikleri bu ikinci mahalleye de Konya valisi Cemal Bardakçı nın soyadı verilmiştir. (Bardakçı Mahallesi) Cumhuriyet tarihinin ilk mahalle düzenlemesine Çumra Bardakçı mahallesinden başlanarak, ilk yatırım buraya yapılmıştır. Bu mahalle planının çok iyi çizilmesiyle Türkiye de hemen hemen örneği yoktur.
Mahallenin hangi caddesinden gidilirse gidilsin kesinlikle anayola çıkar. Son yıllarda Çumra ya olan göçler nüfusu hızla artırmıştır. Gelen göçler genellikle Hadim, Bozkır, Ermenek gibi ilçe ve köylerden gelenlerdir.
