İlkçağ da Beyşehir Gölünün de içinde olduğu bölge pisidya adıyla anilırdı. Pisidya da Karallia olarak bilinen bir şehir adıydı.Ramsay bu konuyu şöyle değerlendirir; Biri gölün güneydoğusunda , Trogitis gölü ne akan suyun ağzında, diğeri güneybatısında olmak üzere ihtimal iki şehir bulunuyordu.Bu ikincisinin Parlais olma ihtimali daha kuvvetli olduğu için birincisini Karallia olarak kabul etmeniz lazım geliyor.Yine Ramsay a göre Karallia Bizanslılar zamanında Skleros adını almıştır.

Daha sonra harap olan Karallia,Viranşehir adını almıştır.Onüçüncü yüzyılın ilk yarısında , Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad devrinde, muhtemelen 1240 tan biraz önce çoğunluğunu Üçoklar ın oluşturduğu Türkmenler tarafından yeniden kurulmuştur.Eşrefoğulları nın hakim olduğu dönemden itibaren Viranşehirin adı Süleymanşehir olmuştur.

Beyliğin merkezi olmasından dolayı geçen zamanla beraber beyin şehri olarak anılır. Bundan dolayıda Beyşehir adını alır. Beyşehir adının bir de efsanevi hikayesi vardır. Buna göre;

Trogitis de bulunan Seydi Harun Veli şimdi kendi adıyla anılan camiyi yaptırmaktadır.Eşrefoğlu Mehmet Bey de ona malzeme yardımında bulunur. Sonrasında gelişen olaylar onları dost yapar. Eşrefoğlu, Trogitise Seydişehir adını verirken Seyyid Harun Veli de Süleymanşehir e Beyşehir adını vermiştir.
Görüldüğü gibi Beyşehir in akıp giden zaman içinde aldığı adları incelerken tarihinin kilometre taşları da hemen belirmektedir.

Muhtemelen Beyşehir ve çevresinin tarihi M.Ö 7000 li yıllara kadar uzanmaktadır. Bölgede Eski ve Orta Taş devrine ait buluntuların varlığı söz konusudur. Ama daha çok Cilalı taş devrine ait buluntular yoğunlaşır. Yapılan araştırmalar Beyşehirin daha o dönemde önemli bir yerleşim alanı olduğu gerçeğini ortaya çıkarmıştır. M.Ö 5700-M.Ö5300 arasına tarihlenen Erbaba Höyüğü kalıntıları bunun en somut göstergesidir.Kıstıfan Köyü yakınlarındaki höyükteki kazılarda Kanadalı bilim adamları Jacgues ve Louisse Alpes Bordaz çifti tarafından yapılmıştır.1968 1975

Erbaba Höyüğü ile ilgili olarak yapılan değerlendirme şöyledir: Beyşehir in 10 km kuzeybatısında deniz düzeyinden 1130 m yüksekliğindeki doğal bir tepenin üstünde, günümüzden yaklaşık 7500 yıl öncesine tarihlenen Neolitik Çağ höyüğü R.Solecki nin yörede yüzey araştırması yaparken bulduğu höyük, Jacques ve Luiesse Alpes Bordaz başkanlığındaki bir ekipçe kazılmaktadır.Yaklaşık 80 m çapındaki Erbaba da dört kat saptanmıştır.En alttaki 4. kattan pek fazla bir şey çıkmamış en çok buluntu 3. katta ele geçmiştir.

1, 2 ve 3. katlardaki yapıların temellerinde büyük taş bloklar kullanılmıştır.Duvarlar ise, çamur harçla örülmüş kireçtaşı bloklarla yapılmıştır. Duvarlar ise çamur harçla örülmüş kireçtaşı bloklarla yapılmıştır. Duvar kalınlığı 60 cm den fazladır. 3. kattaki bazı duvarlar kırmızı renkli sıvayla kaplanmıştır.Birbiriyle yakın diziler halindeki dikdirtgen planlı evler kuzeydoğuya bakmakta, içeriye damdan girilmektedir.Evlerin batısında bölme duvarları vardır.Taban döşemeleri sıkıştırılmış topraktan yapılmıştır.